Disk alanınız dolduğunda ne yapıyorsunuz? Muhtemelen du -sh * komutunu çalıştırıp, sonuçları manuel olarak sıralayıp, hangi klasörlerin ne kadar yer kapladığını anlamaya çalışıyorsunuz. Peki ya size bunun çok daha hızlı, görsel ve kullanıcı dostu bir yolu olduğunu söylesem? İşte tam bu noktada dua-cli devreye giriyor.
🎯 dua-cli Nedir?
dua-cli (Disk Usage Analyzer), disk kullanımını analiz eden, görselleştiren ve yöneten modern bir terminal aracıdır. Rust programlama dili ile geliştirilmiş olan bu araç, geleneksel du komutunun modern ve kullanıcı dostu bir alternatifidir.
Temel Özellikler:
- Hızlı tarama: Multi-thread desteği ile büyük diskleri saniyeler içinde analiz eder
- Görsel arayüz: Renkli TUI (Terminal User Interface) ile klasör boyutlarını hiyerarşik grafiklerle sunar
- Interaktif kullanım: Klavye kısayolları ile klasörlerde gezinme ve işlem yapma
- Canlı silme: Gereksiz dosya ve klasörleri doğrudan araç içinden silebilme
- Export özelliği: Sonuçları CSV formatında dışa aktarabilme
🛠️ Kurulum Seçenekleri
dua-cli'ı farklı işletim sistemlerinde çeşitli yöntemlerle kurabilirsiniz:
macOS ve Linux:
# Homebrew ile (önerilen) brew install dua-cli # Rust Cargo ile cargo install dua-cli # Ubuntu/Debian için sudo apt install dua-cli # Arch Linux için sudo pacman -S dua-cli
Windows:
# Scoop ile scoop install dua # Chocolatey ile choco install dua-cli # Cargo ile (Rust yüklüyse) cargo install dua-cli
Binary İndirme:
GitHub releases sayfasından işletim sisteminize uygun binary dosyayı indirebilirsiniz.
🚀 Kullanım Kılavuzu
Temel Komutlar
1. Basit Analiz
# Bulunduğunuz dizini analiz eder dua # Belirli bir dizini analiz eder dua /home/kullanici/Documents
2. İnteraktif Mod
# İnteraktif modda analiz (önerilen) dua i # Belirli dizini interaktif modda analiz dua i /var/log
3. Çıktı Formatları
# JSON formatında çıktı dua -p json > disk_analizi.json # CSV formatında çıktı dua -p csv > disk_raporu.csv # Sadece en büyük 10 klasörü göster dua --top 10
İnteraktif Mod Klavye Kısayolları
Gelişmiş Kullanım Teknikleri
Performans Optimizasyonu
# Thread sayısını manuel olarak ayarlama dua -t 8 / # Dosya sayısını sınırlama (performans için) dua --max-depth 3 /home
Filtreleme ve Arama
# Sadece belirli uzantıdaki dosyları göster dua -e "*.log,*.tmp" /var # Minimum boyut filtresi dua --min-size 100M /
Raporlama
# Detaylı CSV raporu oluşturma dua -p csv --no-total | head -20 > top_folders.csv # JSON çıktısını pretty-print yapma dua -p json | jq '.'
Görsel Arayüz ve Customization
# Çevre değişkenleri ile renk ayarları export DUA_COLOR_SCHEME=dark export DUA_GRAPH_TYPE=percentage
Pratik Kullanım Senaryoları
- Sistem analizi dua i /
- Büyük klasörleri bulma İnteraktif modda en büyük klasörlere gidin
- Gereksiz dosyaları temizleme Shift + D ile güvenli silme
Log Dosyası Yönetimi
# Log dizinlerini analiz etme dua i /var/log # Eski log dosyalarını bulma ve silme find /var/log -name "*.log" -mtime +30 -exec ls -lh {} \;
Proje Dizini Optimizasyonu
# Node.js projeleri için dua ~/projects --pattern "*node_modules*" # Python projeleri için dua ~/projects --pattern "*__pycache__*,*.pyc"
İleri Düzey Özellikler
Programatik Kullanım
#!/bin/bash # Otomatik temizlik scripti THRESHOLD=80 USAGE=$(df / | awk 'NR==2 {print $5}' | sed 's/%//') if ; then echo "Disk kullanımı %$USAGE - Analiz başlatılıyor..." dua -p json / | jq '. | select(.size > 1000000000)' fi
Monitoring Entegrasyonu
# GitHub Actions örneği - name: Disk Usage Analysis run: | dua -p csv . > disk_usage.csv # Büyük dosyaları tespit et ve uyarı ver
CI/CD Pipeline Entegrasyonu
# GitHub Actions örneği - name: Disk Usage Analysis run: | dua -p csv . > disk_usage.csv # Büyük dosyaları tespit et ve uyarı ver
Sistem Performansı
# Düşük öncelikle çalıştırma nice -n 19 dua i /
Alternatif Araçlar ile Karşılaştırma
dua-cli vs ncdu
- Hız: dua-cli çok daha hızlı
- Arayüz: dua-cli daha modern ve renkli
- Özellikler: dua-cli daha fazla export seçeneği sunar
dua-cli vs dust
- Kullanım: dust daha basit, dua-cli daha feature-rich
- Performans: Benzer hız performansı
- Görsellik: dua-cli daha detaylı grafikler
💭 Sonuç ve Tavsiyeler
dua-cli, disk yönetimi için modern ve etkili bir çözümdür. Özellikle:
- Sistem yöneticileri için hızlı disk analizi
- Geliştiriciler için proje klasörü optimizasyonu
- Power user'lar için detaylı disk raporlama
konularında vazgeçilmez bir araçtır.
Son Tavsiyeler:
- İnteraktif modu (
dua i) varsayılan kullanım şekliniz yapın - Büyük sistemlerde CSV export ile raporlama yapın
- Terminal ayarlarınızı optimize edin
- Güvenli silme alışkanlığı edinin
- Scriptlerde JSON çıktısını kullanın
Disk alanı sıkıntısı yaşadığınızda artık panik yapmayın - dua-cli ile saniyeler içinde sorunun kaynağını bulun ve çözün!
Bu blog yazısı dua-cli v2.20+ sürümü baz alınarak hazırlanmıştır. En güncel özellikler için GitHub sayfasını kontrol edin.