Windows etki alanı denetleyicileri (Domain Controller), Active Directory ortamlarında kimlik doğrulama, politika yönetimi ve dizin hizmetleri gibi kritik görevleri yerine getirir. Ancak, DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol) hizmeti gibi ağ yapılandırma görevleri genellikle bu sunucular tarafından sağlanmaz. Bu yazıda, etki alanı denetleyicilerinin temel görevlerini ve neden DHCP adres ataması gibi hizmetlerin ayrı bir sunucuda çalıştırıldığını detaylıca açıklayacağız.
Etki Alanı Denetleyicisinin Temel Görevleri
Etki alanı denetleyicileri, aşağıdaki temel işlevleri yerine getirir:
Kimlik Doğrulama ve Yetkilendirme
Kullanıcı ve bilgisayarların kimliğini doğrular (örneğin, oturum açma işlemleri).
Kaynak erişim izinlerini (örneğin, dosya paylaşımı, yazıcı erişimi) yönetir.
Group Policy (GPO) Uygulama
Güvenlik ayarlarını, yazılım dağıtımlarını ve yapılandırmaları merkezi olarak zorlar.
Politikalar, kullanıcı ve bilgisayar yapılandırması için uygulanır (örneğin, parola politikaları, güvenlik ayarları).
DNS Çözümleme (Name Resolution)
Active Directory için gerekli olan DNS kayıtlarını (örneğin, SRV kayıtları) yönetir.
İstemcilerin etki alanı denetleyicilerini bulmasını sağlar (örneğin, `_ldap._tcp.dc._msdcs.<etki_alani>`).
Dizin Hizmetleri (Directory Services)
Active Directory veritabanını (NTDS.dit) depolar ve çoğaltma işlemlerini yönetir.
Kullanıcı, bilgisayar ve grup bilgilerini merkezi olarak tutar.
Dosya ve Yazıcı Paylaşımı: Etki Alanı Denetleyicisinde Mümkün mü?
Etki alanı denetleyicileri, dosya ve yazıcı paylaşımı hizmetini teorik olarak destekler. Ancak bu, genellikle dosya sunucuları veya üye sunucular tarafından yapılır.
Neden Tercih Edilmez?
Güvenlik Riskleri: DC’lerin saldırı yüzeyini artırır.
Performans Sorunları: Dosya paylaşımı yoğun disk I/O tüketebilir, bu da AD hizmetlerini etkileyebilir.
En İyi Uygulamalar: Microsoft, rol ayrımı ilkesini (separation of duties) önerir.
DHCP Adres Ataması: Neden Etki Alanı Denetleyicisinde Çalıştırılmaz?
DHCP, IP adreslerini, DNS sunucularını ve diğer ağ yapılandırma bilgilerini otomatik olarak atan bir hizmettir. Ancak bu hizmet, etki alanı denetleyicilerinde varsayılan olarak çalışmaz.
Güvenlik Nedenleri
DHCP Spoofing ve Saldiri Yüzeyi: DHCP hizmeti, ağdaki cihazların IP almasına yardımcı olur. Bu hizmetin DC’de çalışması, saldırganların denetleyiciyi hedef almasına neden olabilir.
İzole Edilmiş Rol: DC’lerin yalnızca kritik AD görevlerini yapması, güvenliği artırır.
En İyi Uygulamalar ve Rol Ayrımı
Microsoft’un Önerisi: DHCP hizmeti, ayrı bir sunucuda veya Windows Server Core kurulumuyla çalıştırılmalıdır.
Çoğaltma ve Yedeklilik: DHCP veritabanı, başka bir sunucuya çoğaltılabilir (örneğin, DHCP Failover). DC’de bu yapılandırma karmaşıklık yaratır.
Performans ve Kararlılık
DC’ler, kimlik doğrulama ve politika uygulama gibi yüksek öncelikli görevleri yönetir. DHCP gibi ek hizmetler, kaynak tüketimi nedeniyle performansı etkileyebilir.
DHCP Hizmetini Etki Alanı Denetleyicisinde Çalıştırmak Mümkün mü?
Evet, teknik olarak mümkündür, ancak kesinlikle önerilmez.
Nasıl Kurulur?
1. Windows Server’a DHCP Sunucu Rolü yüklenir.
2. DC’de DHCP hizmeti başlatılır ve IP havuzu yapılandırılır.
Riskler
Güvenlik Açıkları: DHCP hizmetindeki zafiyetler, DC’yi riske atabilir.
Yönetim Zorluğu: Birden fazla rolün aynı sunucuda yönetimi karmaşıklık yaratır.
DHCP Hizmeti İçin Alternatif Yaklaşımlar
A. Ayrı DHCP Sunucusu
Özel bir sunucuda DHCP hizmeti çalıştırılır.
Avantajları: Güvenlik, kolay yönetim, yedeklilik.
Windows Server Üzerinde DHCP Rolü
DHCP rolü, dosya sunucuları veya üye sunuculara kurulabilir.
DHCP rolünü yükle
InstallWindowsFeature Name DHCP IncludeManagementTools
DHCP Failover Yapılandırması
İki sunucu arasında DHCP veritabanı çoğaltılır.
Avantajları: Yüksek kullanılabilirlik, kesintisiz hizmet.
Rol Ayrımı İlkesi: Her sunucunun tek bir rolü olmalı (örneğin, DC, DHCP, DNS).
Güvenlik Duvarı Kuralları: DHCP trafiği (UDP 67/68) için özel kurallar tanımlanmalı.
Troubleshooting / Sorun giderme:
Etki alanı denetleyicileri, kimlik doğrulama, politika yönetimi ve dizin hizmetleri gibi kritik görevleri yerine getirirken, DHCP adres ataması gibi ağ yapılandırma hizmetleri genellikle ayrı sunucularda çalıştırılır. Bu yaklaşım, güvenlik, performans ve yönetilebilirlik avantajları sunar. DHCP hizmetini DC’de çalıştırmak teknik olarak mümkün olsa da, güvenlik riskleri ve karmaşıklık nedeniyle kesinlikle önerilmez. DHCP ve AD hizmetlerini aynı sunucuda çalıştırmak zorunda kalındığında, en azından güçlü güvenlik önlemleri (örneğin, izole VLAN, sıkı firewall kuralları) uygulanmalıdır. Etki alanı denetleyicilerinin görevleri ve DHCP hizmeti arasındaki ayrımı anlamak isteyen BT profesyonellerine rehberlik edecektir. Sorularınızı veya deneyimlerinizi yorumlarda paylaşmaktan çekinmeyin!
