Debian 13 Trixie ile Fluxbox: Minimalist Masaüstü Ortamı Kurulumu ve Yapılandırması

Modern masaüstü ortamları her geçen gün daha fazla sistem kaynağı tüketirken, minimalist pencere yöneticileri hız, verimlilik ve özelleştirilebilirlik arayan kullanıcılar için cazip alternatifler sunuyor. Fluxbox, hafif yapısı ve güçlü özelleştirme seçenekleriyle bu alanda öne çıkan pencere yöneticilerinden biridir.

Bu rehberde, Debian 13 Trixie üzerinde Fluxbox kurulumunu, temel yapılandırmasını ve kullanışlı özelleştirmelerini adım adım inceleyeceğiz.

Fluxbox Nedir?

Fluxbox, Blackbox pencere yöneticisinin bir çatallanması olarak ortaya çıkmış, C++ ile yazılmış hafif bir pencere yöneticisidir. Temel özellikleri:

• Düşük kaynak tüketimi: Minimal RAM ve CPU kullanımı
• Yüksek özelleştirilebilirlik: Kapsamlı tema ve stil seçenekleri
• Klavye odaklı çalışma: Güçlü kısayol sistemi
• Tabbed pencere desteği: Pencereleri sekmeler halinde gruplandırma
• Hızlı ve kararlı: Sade kod tabanı sayesinde yüksek performans

Sistem Gereksinimleri

Fluxbox son derece mütevazı sistem gereksinimleriyle çalışır:

• RAM: 64-128 MB (temel sistem için)
• Disk Alanı: ~10 MB (Fluxbox için)
• İşlemci: Herhangi bir modern CPU yeterli

Kurulum

1. Sistem Güncellemesi

Öncelikle sistem paketlerinizi güncelleyin:

sudo apt update
sudo apt upgrade -y

2. Fluxbox Kurulumu

Fluxbox ve temel bileşenlerini kurun:

sudo apt install fluxbox -y

3. Ek Paketler

Kullanışlı ek araçları kurun:

# Terminal emülatörü
sudo apt install xterm rxvt-unicode-256color -y

# Dosya yöneticisi
sudo apt install pcmanfm thunar -y

# Uygulama başlatıcı
sudo apt install rofi dmenu -y

# Duvar kağıdı yöneticisi
sudo apt install feh nitrogen -y

# Sistem monitörü
sudo apt install conky htop -y

# Ses kontrolü
sudo apt install pavucontrol volumeicon-alsa -y

# Ağ yöneticisi (GUI)
sudo apt install network-manager-gnome -y

# Ekran görüntüsü
sudo apt install scrot flameshot -y

# Metin editörü
sudo apt install geany mousepad -y

İlk Başlatma

Display Manager ile Giriş

Eğer LightDM, GDM veya SDDM gibi bir giriş yöneticisi kullanıyorsanız:

1. Sistemi yeniden başlatın
2. Giriş ekranında oturum türünü "Fluxbox" olarak seçin
3. Şifrenizi girerek giriş yapın

Startx ile Giriş

Minimal bir kurulumda startx kullanıyorsanız:

echo "exec fluxbox" > ~/.xinitrc
startx

Temel Yapılandırma

Yapılandırma Dosyaları

Fluxbox yapılandırma dosyaları ~/.fluxbox/ dizininde bulunur:

• init: Ana yapılandırma dosyası
• keys: Klavye kısayolları
• menu: Sağ tık menüsü
• startup: Başlangıçta çalıştırılacak uygulamalar
• apps: Pencere kuralları ve davranışları

Klavye Kısayolları

~/.fluxbox/keys dosyasını düzenleyin:

nano ~/.fluxbox/keys

Önerilen kısayollar:

# Pencere yönetimi
Mod4 q :Close
Mod4 f :Fullscreen
Mod4 m :Maximize
Mod4 n :Minimize

# Uygulama başlatma
Mod4 Return :Exec urxvt
Mod4 d :Exec rofi -show drun
Mod4 e :Exec thunar
Mod4 w :Exec firefox

# Çalışma alanları
Mod4 1 :Workspace 1
Mod4 2 :Workspace 2
Mod4 3 :Workspace 3
Mod4 4 :Workspace 4

# Ekran görüntüsü
Print :Exec flameshot gui
Shift Print :Exec scrot '%Y-%m-%d_$wx$h.png' -e 'mv $f ~/Pictures/'

# Ses kontrolü
XF86AudioRaiseVolume :Exec amixer set Master 5%+
XF86AudioLowerVolume :Exec amixer set Master 5%-
XF86AudioMute :Exec amixer set Master toggle

# Parlaklık
XF86MonBrightnessUp :Exec xbacklight +10
XF86MonBrightnessDown :Exec xbacklight -10

# Fluxbox kontrolleri
Mod4 Shift r :Restart
Mod4 Shift q :Exit

Menü Özelleştirme

~/.fluxbox/menu dosyasını düzenleyin:

nano ~/.fluxbox/menu

Örnek menü yapısı:

[begin] (Fluxbox)
    [exec] (Terminal) {urxvt}
    [exec] (Tarayıcı) {firefox}
    [exec] (Dosya Yöneticisi) {thunar}
    [exec] (Metin Editörü) {geany}
    
    [submenu] (İnternet)
        [exec] (Firefox) {firefox}
        [exec] (Chromium) {chromium}
        [exec] (Thunderbird) {thunderbird}
    [end]
    
    [submenu] (Multimedya)
        [exec] (VLC) {vlc}
        [exec] (GIMP) {gimp}
        [exec] (Inkscape) {inkscape}
    [end]
    
    [submenu] (Sistem)
        [exec] (Görev Yöneticisi) {urxvt -e htop}
        [exec] (Ağ Yöneticisi) {nm-connection-editor}
        [exec] (Ses Ayarları) {pavucontrol}
    [end]
    
    [submenu] (Fluxbox)
        [config] (Yapılandır)
        [submenu] (Temalar) {Choose a style...}
            [stylesdir] (/usr/share/fluxbox/styles)
            [stylesdir] (~/.fluxbox/styles)
        [end]
        [commanddialog] (Komut Çalıştır)
        [reconfig] (Yeniden Yükle)
        [restart] (Yeniden Başlat)
        [exit] (Çıkış)
    [end]
[end]

Otomatik Başlatma

~/.fluxbox/startup dosyasını düzenleyin:

nano ~/.fluxbox/startup

Örnek başlangıç yapılandırması:

#!/bin/sh

# Duvar kağıdı
feh --bg-scale ~/Resimler/wallpaper.jpg &

# Kompozitör (şeffaflık için)
picom -b &

# Sistem tepsisi
stalonetray &

# Ağ yöneticisi
nm-applet &

# Ses kontrolü
volumeicon &

# Bildirim sunucusu
dunst &

# Conky sistem monitörü
conky &

# Ekran kilidi (30 dakika sonra)
xautolock -time 30 -locker 'i3lock -c 000000' &

# Fluxbox'ı başlat (bu satır en sonda kalmalı)
exec fluxbox

Dosyayı çalıştırılabilir yapın:

chmod +x ~/.fluxbox/startup

Tema ve Görünüm Özelleştirme

Tema Kurulumu

Sistem temalarını görüntüleyin:

ls /usr/share/fluxbox/styles

Tema değiştirmek için sağ tıklama menüsünden: Fluxbox → Temalar bölümüne gidin.

Özel Tema Oluşturma

Kendi temanızı oluşturmak için:

mkdir -p ~/.fluxbox/styles/BenimTema
nano ~/.fluxbox/styles/BenimTema/theme.cfg

Örnek tema dosyası:

# Arka plan renkleri
background: flat
background.color: #2e3440

# Pencere başlığı
window.title.focus: flat gradient vertical
window.title.focus.color: #5e81ac
window.title.focus.colorTo: #81a1c1
window.title.unfocus: flat
window.title.unfocus.color: #3b4252

# Yazı tipleri
*.font: DejaVu Sans-10:bold
window.label.focus.textColor: #eceff4
window.label.unfocus.textColor: #d8dee9

# Araç çubuğu
toolbar: flat
toolbar.color: #2e3440
toolbar.textColor: #eceff4

# Menü
menu.title: flat gradient vertical
menu.title.color: #5e81ac
menu.title.colorTo: #81a1c1
menu.title.textColor: #eceff4
menu.frame: flat
menu.frame.color: #3b4252
menu.frame.textColor: #eceff4

Duvar Kağıdı Ayarlama

Feh ile duvar kağıdı ayarlama:

feh --bg-scale ~/Resimler/wallpaper.jpg

Nitrogen ile grafik arayüzde ayarlama:

nitrogen ~/Resimler/

Performans İpuçları

1. Kompozitör Kullanımı

Picom (eski adıyla Compton) hafif şeffaflık ve gölge efektleri sağlar:

sudo apt install picom -y

Yapılandırma dosyası oluşturun:

mkdir -p ~/.config/picom
nano ~/.config/picom/picom.conf

Minimal yapılandırma:

# Performans ayarları
backend = "glx";
vsync = true;

# Gölge
shadow = true;
shadow-radius = 12;
shadow-opacity = 0.75;
shadow-offset-x = -7;
shadow-offset-y = -7;

# Opaklık
inactive-opacity = 0.95;
active-opacity = 1.0;
frame-opacity = 0.9;

# Fade
fading = true;
fade-delta = 5;

2. Gereksiz Servisleri Devre Dışı Bırakma

sudo systemctl disable bluetooth.service
sudo systemctl disable cups.service

3. Zram Etkinleştirme

Swap yerine RAM sıkıştırma kullanın:

sudo apt install zram-tools -y
sudo nano /etc/default/zramswap

İleri Seviye Özelleştirmeler

Pencere Kuralları

~/.fluxbox/apps dosyasında belirli uygulamalar için kurallar tanımlayın:

[app] (firefox)
  [Position] (CENTER) {0 0}
  [Dimensions] {1920 1080}
  [Workspace] {1}
[end]

[app] (urxvt)
  [Alpha] {230}
[end]

[app] (Conky)
  [Sticky] {yes}
  [Layer] {bottom}
  [Deco] {NONE}
[end]

Conky ile Sistem İzleme

Conky yapılandırması için:

mkdir -p ~/.config/conky
nano ~/.config/conky/conky.conf

Minimal Conky yapılandırması:

conky.config = {
    alignment = 'top_right',
    background = true,
    border_width = 1,
    cpu_avg_samples = 2,
    default_color = 'white',
    default_outline_color = 'white',
    default_shade_color = 'white',
    draw_borders = false,
    draw_graph_borders = true,
    draw_outline = false,
    draw_shades = false,
    use_xft = true,
    font = 'DejaVu Sans Mono:size=10',
    gap_x = 20,
    gap_y = 60,
    minimum_height = 5,
    minimum_width = 5,
    net_avg_samples = 2,
    no_buffers = true,
    out_to_console = false,
    out_to_stderr = false,
    extra_newline = false,
    own_window = true,
    own_window_class = 'Conky',
    own_window_type = 'desktop',
    own_window_transparent = true,
    stippled_borders = 0,
    update_interval = 1.0,
    uppercase = false,
    use_spacer = 'none',
    show_graph_scale = false,
    show_graph_range = false
}

conky.text = [[
${color grey}Sistem Bilgisi:
$color${nodename} - ${sysname} ${kernel}
$color${uptime}
${color grey}CPU:$color ${cpu cpu0}% ${cpubar cpu0}
${color grey}RAM:$color $mem/$memmax - $memperc% ${membar}
${color grey}Disk:$color ${fs_used /}/${fs_size /} ${fs_bar /}
${color grey}Ağ:
${color grey}Gelen:$color ${downspeed eth0}
${color grey}Giden:$color ${upspeed eth0}
]]

Polybar Entegrasyonu

Daha modern bir durum çubuğu için Polybar:

sudo apt install polybar -y
mkdir -p ~/.config/polybar
cp /usr/share/doc/polybar/examples/config.ini ~/.config/polybar/config.ini

Startup dosyasına ekleyin:

polybar example &

Sorun Giderme

Fluxbox Başlamıyor

1. Log dosyasını kontrol edin:

cat ~/.xsession-errors

2. Yapılandırma dosyalarını yeniden oluşturun:

mv ~/.fluxbox ~/.fluxbox.bak
fluxbox-generate_menu

Klavye Kısayolları Çalışmıyor

fluxbox-remote reload

Menü Güncellenmiyor

fluxbox-generate_menu
fluxbox-remote reconfig

Yararlı Kaynaklar

• Resmi Dokümantasyon: http://fluxbox.org/
• Arch Wiki: https://wiki.archlinux.org/title/Fluxbox
• Debian Wiki: https://wiki.debian.org/FluxBox
• Fluxbox Temaları: https://www.box-look.org/

Fluxbox, minimalist bir masaüstü deneyimi arayan kullanıcılar için mükemmel bir seçenektir. Düşük kaynak tüketimi, yüksek özelleştirilebilirlik ve klavye odaklı iş akışı ile verimliliğinizi artırabilirsiniz.

Bu rehberde temel kurulum ve yapılandırmayı ele aldık, ancak Fluxbox'ın gerçek gücü kişisel ihtiyaçlarınıza göre özelleştirme özgürlüğünde yatıyor. Deneyerek kendi ideal çalışma ortamınızı oluşturabilirsiniz.

Mutlu kodlamalar ve keyifli Fluxbox deneyimi!